Villa van Waning: de ontwikkeling van een ontmoetingsplek én omgeving
Projectontwikkelaar Vincent Taapken vertelt waarom Feijenoord een kwalitatief hoogwaardig café-restaurant verdient
Zelfs voor ras-Rotterdammer Vincent Taapken was het Eiland Feijenoord tot 2008 onbekend gebied, en hij woont nota bene in de naastgelegen buurt op de Kop van Zuid! Hij ontdekte er de voormalige fabrieksgebouwen aan de Piekstraat die hij herontwikkelde én het in verval geraakte rijksmonument Van Waning aan de Nijverheidstraat. Maar bovenal zag hij de natuurlijke charme van deze buurt: een oase van rust in de stad, waar het water van de rivier en de havens, het groen van het Nassauhavenpark én industrieel erfgoed elkaar raken. De handen van deze ‘stadschirurg’ jeukten en doen dat tot op heden: hier móet hij een ontmoetingsplek ontwikkelen.
Café-restaurant met grootste impact
Het is warm. Het rijksmonument ‘Van Waning’ – in 1898 gebouwd als kantoor in neorenaissancestijl voor cementsteenfabriek Van Waning – vangt volle zon. Het pand staat er eenzaam bij, helemaal alleen aan de ene zijde van de Nijverheidstraat. Een rij woonhuizen staat er pal tegenover, als ware het een front. Alsof het pand niet mee mag spelen met de rest, terwijl het dat nu juist zo graag wil. Hetzelfde geldt voor de eigenaar ervan. Ontwikkelaar en oprichter van New Industry Development Vincent Taapken kocht het pand, doopte het om in ‘Villa van Waning’ en sprak de intentie uit er hét café-restaurant van Feijenoord van te maken met ruimte voor feesten, bruiloften en vergaderen. Er komt zelfs een studio op de zolderverdieping om te blijven slapen.
De combinatie van water, het park van de Nassauhaven en industrieel erfgoed biedt kansen voor de buurt.
“Ik werd in 2008 verliefd op dit stukje stad,” verklaart Vincent. “Het was hier totaal afgelegen en dat is het eigenlijk nog steeds. Alles ten westen van de Rosestraat – Katendrecht, de Wilhelminapier – werd ontwikkeld. Alles ten oosten ervan is in de vergetelheid geraakt. Er wonen hier vooral mensen die de buurt overdag verlaten om naar hun werk te gaan. Andersom komen er elke dag mensen werken bij de hier gevestigde multinationals Unilever en Hunter Douglas, om aan het einde van de middag de buurt weer te verlaten. Verder zijn hier geen faciliteiten, maar met de combinatie van het water, het park en industrieel erfgoed is de potentie er zeker!”
Feijenoord verdient goede horeca en gezelligheid
De charme van zowel het pand als de directe omgeving zijn zonneklaar. Het Nassauhavenpark en de Nassauhaven liggen pal achter het pand. Een terras was hier nu niet verkeerd geweest en de flash forward naar strandstoelen op het gras, zicht op het water, aanmerende sloepjes en klinkende glazen stemt enthousiast. Wat Vincent Taapken betreft is het volgend jaar zo ver: tijdens de nazomer van 2019 genieten we van een biertje, bitterballen, groen en gezelligheid in en rondom dit nieuw te ontwikkelen café-restaurant en – belangrijker nog – van de zo welkome ontmoetingsplek op het Eiland Feijenoord. “Een dergelijke ontwikkeling is goed voor het zelfvertrouwen op Zuid,” stelt Vincent. Want de ontwikkeling van de buurt zelf is met de jaren een steeds grotere rol gaan spelen in zijn hoofd. Kwalitatieve horeca: ja, maar laagdrempelig en zonder mensen van gebruik uit te sluiten.
Het programma maakt de plek
Die verscherping in focus resulteerde in een nieuwe ontwerppartner, vertelt Vincent. “Er lag al een schetsplan met een kasaanbouw, gemaakt in 2010. Maar na al die jaren was ik er blind voor geworden en bovendien veranderde de tijd en de stad in rap tempo. Sinds 2010 is er zoveel gebeurd in Rotterdam! Ik wist niet meer precies wat ik wilde. Uiteindelijk besloot ik een architect te zoeken die mij kon verrassen, iemand die niet het pand, maar de plek zou analyseren als een buitenstaander.” Zo kwam hij op het spoor van Studio IWT, het bureau van Bastiaan Kalmeyer en zijn partner Chantal Schoenmakers. Villa van Waning en de omliggende buurt zijn door IWT niet als ontwerpvraagstuk, maar als stedelijk vraagstuk behandeld, vertelt Bastiaan.
Ik zocht een architect die niet het pand, maar de plek zou analyseren als een buitenstaander.
Het resulteerde in een nieuw ontwerp waarbij ze vooral keken naar een breder gebruik van de locatie: niet alleen als restaurant, maar als buurtontwikkelaar. ‘Plekontwikkeling’ is belangrijk, want plekken zijn de zwaartepunten in je stedelijk netwerk, verklaart Vincent. “Ook mensen in de buurt die minder snel naar het restaurant zouden gaan, moeten de plek gaan dragen. Het moet dus over meer gaan dan de verkoop van koffies en lunches.” De vraag ‘Waarom komen mensen straks naar de Nijverheidstraat?’ was het uitgangspunt. Het antwoord is zo divers als de gewenste programmering, waar de heren een ‘familie van functies’ zien. Bastiaan: “Aan de straatzijde is de gevel prominent aanwezig, aan de achterzijde is er een programmamix voor het park: van terras tot moestuin tot evenementenlocatie.” Bij de verbouwing van het monument zelf is ‘flexibiliteit’ het toverwoord. Vincent: “Een restaurant met kas is nu misschien hip, maar stel dat een café-restaurant als functie op den duur niet meer werkt? Dan maak je er opnieuw een kantoorgebouw, of woningen. Ik geloof niet meer in het monofunctionele: een pand en plek moeten met de tijd mee kunnen veranderen.”
Script voor goed stadsleven
Een intrinsiek onderdeel van het plan is de herontwikkeling van het Nassauhavenpark, waarvan Villa Van Waning de aanjager wordt. Bastiaan: “Naast een groot terras willen we eetbaar groen als sociale connector gebruiken. Een moestuin is voor zoveel verschillende doelgroepen interessant: van buurtbewoners tot basisscholen. Bovendien sluit het goed aan bij de aanwezige horeca, die de kers op de taart moet zijn.” Het is allemaal onderdeel van het grotere verhaal voor de buurt, waar nog vrijwel geen horeca aanwezig is, “behalve restaurant Borgo d’Aneto,” zegt Vincent. “Dat is een erg goed Italiaans restaurant met mooi terras aan het water, maar het is helaas niet elke dag open.” En daarom is het scripten en programmeren van de stad zo belangrijk, stelt Vincent. “Bouwen is niet moeilijk, het divers en levendig programmeren van de stad daarentegen wel.” Het juiste aanbod op de juiste plekken op kortere afstand van elkaar met gepaste openingstijden, dat is scripten in een notendop. Uiteraard wordt daarbij alles zorgvuldig op elkaar afgestemd. Die zorgvuldigheid kenmerkt ook Vincent’s werkwijze. “Stadsontwikkeling is chirurgisch bezig zijn met verschillende plekjes in de stad. Het Eiland Feijenoord bestaat eigenlijk maar uit één straat: de Nijverheidstraat loopt over in de Piekstraat. Feitelijk de dorpsstraat van het eiland. Belangrijk is dat je binnen die straat allemaal dingen aan elkaar kunt rijgen: wonen, werken, leven en recreëren, dat is hoe je een stad maakt. In het programmeren van de stad zit de werkelijke waardecreatie.”
De potentie van Parqiet en diversiteit van Dudok
In de afgelopen jaren kreeg Vincent vaak te horen dat zijn plan niet uitvoerbaar was. “Dat motiveert me alleen maar meer om het toch voor elkaar te krijgen.” Als hij nu door het Nassauhavenpark loopt, ziet hij nog steeds dezelfde potentie en voelt hij dezelfde verwondering als tijdens zijn fietstocht in 2008. Hij put vertrouwen uit voorbeelden als Hotel New York en Parqiet in Het Park. “Toen Hotel New York opende – de Erasmusbrug was er nog niet – was het ook een gewaagd plan. En bij Parqiet zie je hoe iets kleins een groots effect kan hebben voor een specifieke plek.” Aan Vincent’s plan voor Villa Van Waning ligt een langetermijnvisie voor de buurt ten grondslag. Steeds meer mensen zien de potentie van Feijenoord, merkt hij tot zijn vreugde. De te bouwen Havenlofts in de Nassauhaven zijn daar een voorbeeld van. En Vincent’s eigen zusje en haar vriend kochten er kortgeleden een huis, net als een paar van hun vriendinnen. “Allemaal twintigers, dertigers die graag in de stad willen wonen,” verklaart Vincent. Per fiets is alles goed bereikbaar en bus 144 rijdt er. “En hierachter ligt de aanlegsteiger voor de Watertaxi én er vaart een pontje tussen de Piekstraat en Kralingen. Ik heb zo een afspraak in Kralingen en ben daar vanaf hier in tien minuten.”
Villa van Waning wordt, meer dan alleen horeca, vooral een katalysator voor de buurt.
Nu is het zaak de juiste exploitant-ondernemer voor Villa van Waning te vinden, iemand die de meerwaarde inziet van placemaking en bereid is verschillende verdienmodellen te onderzoeken. Een aantal geïnteresseerden kan het nieuwe plan en ontwerp deze zomer tegemoet zien, vertelt Vincent. Villa van Waning wordt, meer dan alleen horeca, een katalysator voor de buurt. Vincent’s visioen? Over een paar jaar kom je er op een donderdagmiddag en neem je plaats tussen jonge gezinnen, zakenlui, buurtbewoners en studenten. Vincent: “Datzelfde kenmerkt zaken als Dudok en Bazar, waar ikzelf ooit werkte. Mensen noemen die zaken typisch Rotterdams, maar het is vooral de diversiteit in bezoekers die het typisch Rotterdams maakt!”
