CPO Hooidrift: van droom tot droomhuis in Rotterdam West
Suzan en Maarten bouwden een praktische en zonnige gezinswoning
Met een bevriend stel zochten Suzan en Maarten een paar jaar geleden naar mogelijkheden om samen een pand te kopen in of rondom Rotterdam. Een bezoek aan De Omscholing, een verbouwd schoolgebouw aan de C.P. Tielestraat, leidde naar informatie over het CPO-project aan de Hooidrift. Suzan: “Dat leek ons wel wat!” En zo begon in 2013 het circus dat ‘collectief particulier opdrachtgeverschap’ heet. Twijfels bij de start werden besproken tijdens een borrel. De oplevering werd vier jaar later op dezelfde manier gevierd.
Collectief particulier opdrachtgeverschap in Rotterdam
Suzan en Maarten woonden aan de ‘s-Gravendijkwal en besloten met opgroeiende kinderen in Rotterdam te blijven. Maarten: “Waarom niet? Kinderen kunnen ook opgroeien in de stad, daar is niets spannends aan.” “Bovendien vinden wij het hier zelf veel te leuk om weg te gaan,” vult Suzan aan. Op zoek naar een grotere woning keek het stel ook naar Barendrecht en de wijken Zestienhoven (Park 16Hoven) en Nesselande in Rotterdam, “maar daar werden we droevig van,” zegt Maarten. Zelf iets vormgeven, dat was altijd de wens. Trigger daarvoor waren de woningen van Eén Blok Stad aan de Snellinckstraat en Zwaerdecroonstraat. Rotterdam West had de voorkeur.
Zelf bouwen aan de Hooidrift sloot dus precies aan bij wat ze zochten.
Suzan: “Er gebeurt hier veel en de diversiteit van de buurt vind ik heel leuk. Bovendien loop je zo het centrum in.” Zelf bouwen aan de Hooidrift sloot dus precies aan bij wat ze zochten. De grond waarop hun huidige woning is gebouwd, lag al tien jaar braak. Suzan: “De corporatie wilde er woningen maken, maar dat mocht niet meer vanwege de gewijzigde Woningwet.” Tijdens de informatieavond over het zelfbouwproject hoorden Suzan en Maarten meer over collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) en de mogelijkheden aan de Hooidrift. “We raakten zó enthousiast: dit wilden we!” Ze stapten op een trein die vier jaar reed. In 2017 trokken ze in hun zelfgebouwde woning met dochters Sofie en Suze én won project ‘CPO Hooidrift’ de Rotterdam Architectuurprijs.
De betekenis van CPO? Écht zelf een huis bouwen!
Aan die prijs ging een heel proces vooraf. Startpunt was de oprichting van een vereniging: daar waren gegadigden voor nodig. Suzan: “Er waren veel mensen met interesse. We zijn met een groep van veertien gezinnen gestart.” Het grootste verschil met een ‘gewoon’ nieuwbouwproject, waarbij je als bewoner inspraak hebt in de ontwerpkeuzes, is dat je voor eigen risico bouwt. Suzan en Maarten waren zelf opdrachtgever van het project en dus zelf verantwoordelijk voor alles. Niet alleen voor de indeling van de woning, maar ook voor de oprichting van de vereniging, het opstellen van de statuten, de verkaveling en de aanvraag van vergunningen.
Bij CPO ben je – van verkaveling en vergunning tot afwerking – geheel zelf verantwoordelijk
Het lastigste van het hele traject was de besluitvorming over de grond, vertelt Suzan. “De gemeente liet lang op zich wachten. Die eerste stap heeft ons zeker een jaar gekost, dat was heel frustrerend. Weet je nog, Maarten? Ik zie ons nog zitten, aan de bar bij het Westerpaviljoen. We schreven alle voors en tegens van het project op een bierviltje, want we twijfelden op dat punt of we ermee verder wilden.” Dat er gaandeweg drie gezinnen uit de vereniging stapten was ook lastig. “We hadden een wachtlijst van geïnteresseerden, dus hun plekje was zo opgevuld, maar het vertraagde de uitvoering.” Je moet een lange adem hebben en er veel tijd en energie in steken, maar dan heb je daarna wel een huis dat je helemaal zelf hebt gebouwd en aan al jouw eisen en wensen voldoet, aldus de ervaringsdeskundigen.
Droomhuis: geen bubbelbad, maar bergruimte
Suzan en Maarten wensten vooral een praktisch huis. Concrete voorbeelden? Ze kozen voor een ruime berging aan de straatzijde. Suzan: “Veel mensen vergeten de bergruimte bij nieuwbouw. Of ze gebruiken hun zolder of het tuinhuisje als opslag. Als je dan je tent of luchtbed nodig hebt, moet je die drie trappen naar beneden slepen. Of je moet je fiets altijd door het huis heen naar buiten rijden. Het leek ons veel praktischer om fietsen, longboards, maar ook boodschappen direct vanaf de straat in de berging te zetten.” Maarten vindt het opvallend dat iedereen aan andere aspecten belang hechtte bij de bouw. “Het leukste voorbeeld van de diversiteit aan wensen was de verkaveling van de grond. Daar had iedereen van te voren veel stress van, maar uiteindelijk bleek dat maar twee gezinnen de voorkeur voor hetzelfde kavel hadden.” Suzan en Maarten kozen voor een kavel op de hoek. “Wij vonden het fijn om aan één kant geen buren te hebben. Bovendien komt er op deze plek meer licht binnen,” vertelt Suzan. Maarten vult aan: “We hebben hele zonnestudies laten doen voor dit woonblok. Dat vonden wij erg belangrijk, ik heb er namelijk last van als ik te weinig zonlicht krijg in de winter.” De UV-lamp achter de eettafel getuigt ervan.
Hartelijk Hooidrift
Hoe verschillend de indelingen van de veertien woningen misschien ook zijn, het exterieur oogt als één geheel. Dat was een eis van de gemeente en daarom huurden de bewoners gezamenlijk een architect in voor het ontwerp van de gevels. Aan een deskundige blik was overigens geen gebrek: er wonen zes architecten in het rijtje. “Dat was erg handig, maar soms ook erg irritant,” lacht Suzan. Hoe is het om uiteindelijk bij elkaar in de straat te wonen, na zo’n intensief proces? Suzan: “Dat gaat erg goed, want we leerden elkaar in die jaren goed kennen. Er worden regelmatig picknicks of borrels georganiseerd. Ook Oud & Nieuw vierden we samen.” Om als nieuwkomers in de buurt te integreren, nodigden ze omwonenden een aantal keren uit om kennis te maken en de bouwplannen in te zien. Maarten: “Ik vind het een gemoedelijke buurt, met als enige nadeel het zwerfvuil. Verpakkingen van fastfood worden ‘s avonds soms uit de auto op straat gegooid, onbegrijpelijk vind ik dat.”
We hadden het samen vaak alleen nog maar over ‘het project’, ook als we uit eten waren
Blij is het gezin met de Heemraadssingel en Nieuwe Binnenweg om de hoek, waar ze hun overwinning vierden bij café Steijn. Suzan: “Steijn is een echte buurtkroeg, iedereen kent elkaar. Het café opende rond de tijd dat wij hier kwamen wonen, en sindsdien zitten we er bijna wekelijks.” Ze praten er met buurtbewoners over van alles, maar inmiddels niet meer over ‘het project’. Dat was jarenlang wel het geval. Waren er geen vergaderingen, dan zochten ze een keuken uit of speurden ze ‘s avonds op Pinterest naar mooie plaatjes. Suzan: “Na de verhuizing vielen we in een gat. We hadden het samen vaak alleen nog maar over ‘het project’, ook als we uit eten waren. Ik had overal een notitieboekje bij me, voor als ik op ideeën kwam. Waar moesten we het nu over hebben? We hadden ineens zeeën van tijd!” Al die moeite: het was het allemaal waard, vinden ze. Problemen die toen heel groot leken, lijken achteraf minuscuul. Sterker nog, het stel moet heel hard nadenken over de negatieve momenten tijdens het traject, terwijl die er zeker waren. Echte stress hebben ze naar eigen zeggen niet ervaren. Maarten: “We waren het overal over eens en ik denk oprecht dat we er echt sterker uit zijn gekomen.” De praktische indeling van het huis is logischerwijs het resultaat van twee praktische en nuchtere types.
Drie tips wanneer je zelf een huis gaat bouwen in Rotterdam
Of Suzan en Maarten het ooit nog eens gaan doen? Dat liever niet, maar “het was voor ons dé kans om ons droomhuis te bouwen. We wonen hier zeker nog de komende tien tot vijftien jaar.” Wil jij zelf een huis bouwen in Rotterdam? Dan hieronder drie tips van Suzan en Maarten.
1. Denk goed na over hoe je wilt wonen en over waar je welke activiteiten doet in huis. Laat dat leidend zijn voor je indeling. Onderschat daarbij niet het belang van daglicht, toegankelijkheid en bergruimte.
2. Zelf bouwen kost altijd meer dan je denkt: zorg voor buffer. Een aannemer maakt realistische berekeningen, maar er komt altijd iets bij. Maak dus geen plan dat op het maximum zit van wat je kunt dragen. Vooral in de afwerking of installatie zit veel ‘verborgen’ geld.
3. Bedenk – vooral als gezin – van te voren goed dat een CPO project een flinke aanslag is op je tijd. Bijeenkomsten zijn vaak ‘s avonds dus een zekere mate van flexibiliteit binnen het gezin is tijdens het proces belangrijk.
