Er gebeurt heel wat in ZOHO
In ZOHO wordt samen gebouwd aan een verbonden buurt voor iedereen
Er gebeurt heel wat in ZOHO. Hier bundelen diverse partijen de krachten om samen een stuk stad te maken om trots op te zijn. Met dat doel opent binnenkort ook de ‘ZOHO hub’, als ontmoetingsplek voor het allereerste ZOHO-project, TROTZ. Zo’n plek is belangrijk, want hier wordt samen gewerkt aan de buurtontwikkeling: door de ontwikkelaars, de gemeente én de huidige ‘ZOHO Citizens’. Ontwikkelaars Paul Vernooy (Stebru) en Karlijn Bouvy (Leyten) vertellen erover. We ontmoeten elkaar bij koffiebar Bonza aan de Zomerhofstraat, in het hart van de buurt.
Wat gaat er gebeuren in ZOHO?
ZOHO – kort voor ‘Zomerhofkwartier’ en een knipoog naar SOHO, stadsbuurt in zowel New York als Londen – ontwikkelde zich het afgelopen decennium tot een plek waar veel creatieve bedrijven en makers zich vestigden. De gunstig gelegen buurt, pal naast het centrum, won aan populariteit en de komende jaren groeit het naast hotspot voor creatieve bedrijven ook uit tot woonbuurt en plek voor ontspanning. De verouderde wederopbouwpanden zijn aan renovatie of vernieuwing toe en daarbij worden er de komende jaren zo’n 600 zeer welkome woningen bij gebouwd. Hoewel dat in alle opzichten voor flinke veranderingen zal zorgen, staat als een paal boven water dat de creatieve dynamiek en stadse levendigheid hier behouden moet blijven. Dat bevestigen ook Paul en Karlijn, die al geruime tijd nauw samenwerken aan de ontwikkeling van ZOHO.
We willen het positieve ‘buurtgevoel’ dat hier nu heerst hoe dan ook vasthouden
Paul: “We gaan hier een divers plan maken, gericht op de toekomst van de wijk en mensen die hier wonen. Dit wordt een plek van en voor iedereen. De levendigheid die je hier nu ziet, met koffiezaken als deze, terrassen en allerlei activiteiten, dat blijft én wordt versterkt. Dit moet een buurt worden waar iedereen naast elkaar leeft en werkt.” Karlijn vult aan: “We willen de dynamiek tussen ondernemers en bewoners behouden. Al domineert werken hier nu en heeft de buurt straks ook veel meer een woonfunctie. Hoe dan ook willen we het positieve ‘buurtgevoel’ dat hier nu heerst, de kleinschaligheid en gemoedelijkheid daarvan, vasthouden. Het voelt hier geborgen, terwijl het stadscentrum toch maar op een paar minuten lopen ligt. Die sfeer voeren we verder door.” Maar hoe waarborg je zo’n sfeer? Dat heeft alles te maken met het concept achter ZOHO, dat uit diverse lagen bestaat.
Twee trotse ontwikkelaars vertellen over de eerste koopwoningen van project TROTZ
Het stedenbouwkundig concept: een gelaagde buurt
Door een deel van het huidige ZOHO te behouden of te renoveren, blijft de zo gemoedelijke sfeer bestaan. De huidige oudbouw beschrijven Paul en Karlijn als de Lab-laag, de basis voor de buurt. Daarboven ontstaat de Land-laag, daarboven de Stad-laag. Paul: “De Lab-laag is dat wat je nu ziet: bebouwing die wat stoerder en industrieel is. Woningen op dit niveau zullen loft-achtig en wat rauwer zijn, maar deze laag huisvest vooral buurtfuncties en maakateliers. Bovenop de Lab-laag ligt de Land-laag, die wordt gekenmerkt door een groene deken en baksteenarchitectuur die zich verbindt aan de opzet van de Agniesebuurt en het Oude Noorden. Daar bovenop ontstaat de modernere Stad-laag, waarmee we aansluiten bij de binnenstad en die lichter en transparanter van aard is.”
Er is hier straks echt een plek voor iedereen
De gelaagdheid van het stedenbouwkundige concept achter ZOHO zie je ook sociaal terug, vertelt het duo. Paul: “Nu zie je hier veel creatief ondernemerschap en dat willen we behouden, maar tegelijkertijd willen we mixen en woningen toevoegen. Die verdeling ga je hier straks duidelijk terugzien.” Ook qua woningtypen wordt ZOHO een gelaagde buurt, met ongeveer 250 koopwoningen, 175 sociale huurwoningen en 150 woningen in de midden- en vrijesectorhuur. Daarnaast komen er veel leuke programmaonderdelen, vervolgt Karlijn. “Zoals een overdekt sportveld voor jongeren, een pleintje voor kleinere kinderen en een tribune met toegang tot het daklandschap van ZOHO. Er is hier straks echt een plek voor iedereen. Zo heb je nu bijvoorbeeld het wat gesloten Cruyff Court waar veel mensen samenkomen.
Een impressie van het Hofbogenpark
Meer groen, minder auto’s
Dat wat goed is wordt behouden, dat wat ontbreekt wordt toegevoegd, dat is het idee achter de ontwikkeling van het nieuwe ZOHO. Onder dat laatste valt ook de toevoeging van meer groen en deelmobiliteit. Paul: “Ik ben erg enthousiast over het groene daklandschap, dat zich misschien zelfs verbindt aan het te ontwikkelen Hofbogenpark. Het geeft de buurt een vriendelijk en natuurlijk karakter, maar is daarnaast klimaatadaptief. Het reduceert hittestress door te koelen en het buffert water. We gebruiken daarvoor ook op de daken van de Stadslaag een slim systeem. Regenwater wordt opgeslagen en bevloeit het groen, sensoren registreren ook of er een nieuwe bui aankomt. In dat geval wordt het water losgelaten, zodat het dak daarna de nieuwe hoosbui kan opvangen en zo het riool niet belast op het piekmoment.”
Ook het terugdringen van autogebruik moet de buurt ontlasten. Karlijn: “ZOHO is gunstig gelegen ten opzichte van het openbaar vervoer. Je bent hier vlakbij Rotterdam CS, je kunt er bovendien zonder stoppen heen lopen via de Luchtsingel en door het Schieblock heen. Een mobiliteitshub in de buurt zorgt voor elektrische (bak)fietsen en auto’s om te delen. Per app zijn ze te reserveren. Zo hopen we meer mensen te motiveren om de auto te laten staan.” Met collectieve fietsbergingen bij elke portiek, is er voor elke fiets een plek. Voor auto’s komt er één centrale parkeergarage in de buurt, zodat er minder blik, en meer zicht op straat is.
Trots op de nieuwe, ruime koopwoningen in ZOHO
Eén van de eerste ZOHO-projecten die dit alles moet waarmaken is TROTZ, een samenvoeging van ‘trots’ en ‘ZOHO’. Alles staat in de steigers voor de start van dit project in de Almondestraat, waarvan 31 koopwoningen in het najaar van 2021 in de verkoop gaan en naar verwachting in 2023 opgeleverd worden. Karlijn: “Over een paar weken openen we onze projectlocatie ‘ZOHO hub’ in de Teilingerstraat. Zo houden we tijdens de ontwikkeling goed zicht op de buurt en kunnen buurtbewoners met vragen gewoon binnenlopen.” Het woongebouw heeft grondgebonden tweelaagse woningen met een tuin voor gezinnen en erboven verschillende appartementen van verschillende afmetingen. Dit zijn gemiddeld genomen wat grotere woningen, met ieder drie of vier kamers en 80 tot 100 m2 en elk met eigen buitenruimte.
De verbondenheid die je hier ziet en voelt ontstaan, is niet vanzelfsprekend in de binnenstad
TROTZ wordt een stevig onderdeel van het sociaal sterk verbonden en divers ZOHO. Karlijn: “Wij streven naar sociale inclusiviteit en verbondenheid. Het daklandschap faciliteert bijvoorbeeld ontmoetingen, maar we creëren ook een fysieke huiskamer nabij het plein. Ik zie voor me dat ouders van jonge kinderen samen een kop koffie drinken op het plein, terwijl jongeren zich uitleven op het sportveld. Dit is een plek waar je elkaar treft, elkaar groet en elkaar makkelijker aanspreekt. Een plek waar buren elkaars kinderen mee uit school nemen. De verbondenheid die je hier ziet en voelt ontstaan, is niet vanzelfsprekend in de binnenstad. Dat zeg ik uit eigen ervaring, want ik woon aan het Oostplein. Het is daar drukker, anoniemer en mijn woongebouw is niet ingericht op ontmoetingen. In ZOHO richten we de hele buurt daar juist op in.
Of ik er zelf zou kunnen wonen? Dat denk ik zeker. Ik vind het een heel leuk stukje Rotterdam, stads maar toch ook rustig en groen.” Paul, lachend: “Jij woont hier over een paar jaar, let maar op!” Paul voorziet over tien jaar niet alleen dat Karlijn in ZOHO woont, maar ook een bruisende buurt waar bewoners samen sporten en eten, met gezellige terrassen en waar zowel bewoners als bezoekers komen voor een wandeling door deze charmante en groene stadsbuurt. “En had ik je al verteld dat hier ook een Co-living hotel komt? Daar wordt voor bijvoorbeeld expats een wat langer verblijf – van 2 tot 4 maanden – aangeboden. Het is al leuk, maar het wordt nog zoveel leuker!”
Mooie boules in het Zomerhofkwartier
Samen maken we het in ZOHO
Het gevoel van verbondenheid waarover Paul en Karlijn spreken, komt voort uit het participatietraject dat hier al jaren geleden is ingezet. De buurt wordt hier sámen met de ‘ZOHO Citizens’ – bewoners en ondernemers uit de buurt – gemaakt. Paul: “We werken bottom-up, want wij hebben niet alle antwoorden en willen samen bepalen. Dit soort gesprekken voeren we ook in het ZOHO Beraad, een overlegorgaan van de verschillende betrokken partijen. Iedereen weet dat er straks minder werkplekken zijn dan nu. Hoe gaan we daarmee om? Dat alles gebeurt in samenspraak.”
Het wordt een uitdaging om ZOHO tijdens de bouwfase ZOHO te laten zijn, denkt Karlijn. “Dit zet je niet zomaar in een weekje neer. We ontwikkelen fasegewijs en dat is een puzzel. Maar we blijven hoe dan ook met elkaar in gesprek.” Paul: “De kracht van dit plan zit in het complete verhaal: van de integraliteit van stedenbouw, architectuur, programmering én het proces en participatietraject. Wij zien waarin de huidige kracht van de buurt schuilt. Dus die creatieve sfeer koesteren we, de grote platanen blijven staan, net als de street art. En je kunt straks nog steeds ballen gooien en biertjes drinken bij Mooie Boules.”
Meer informatie
Ben je enthousiast geworden over de ontwikkelingen in ZOHO en wil je alles weten? Kijk dan eens op ziejeinzoho.nl.- Meld je aan op de projectsite om op de hoogte te blijven van de start verkoop van de woningen in TROTZ. Misschien ben jij dan straks ook trots op je nieuwe woonplek en trots om de eerste bewoner van het nieuwe ZOHO te zijn.
