Paviljoen aan het Water, met het mooiste uitzicht dat je (n)ooit zag
“Zuid heeft plekken voor ontmoeting nodig”
Aan de Maashaven in de Tarwewijk heb je een uitzicht waar je ú tegen zegt. Althans, in potentie. Nu heeft niemand dat uitzicht, want er staan wat fabrieken in de weg. Alleen aan de Brielselaan 157, bij Paviljoen aan het Water, genieten wijkbewoners en bezoekers van dat wat aan het zicht ontnomen wordt. Mede-initiator Sander Hazevoet: “We wilden een plek aan het water creëren en er zo voor zorgen dat dit stukje kade weer onderdeel wordt van de wijk.”
Kunstenaar en cultureel ondernemer Kamiel Verschuren van Stichting Stedelinks 010 benaderde in 2014 architecten Sander Hazevoet en Arzu Ayikgezmez van Vitibuck Architects. Verschuren herkende in hen een zelfde betrokkenheid bij de stad en buurt, onder andere door hun initiatief en ontwerp voor het Vroesenpaviljoen in Blijdorp. Hazevoet: “Ik woon dan wel aan de noordkant, maar werk niet uitsluitend in het belang van mijn eigen achtertuin. Het creëren van inclusieve en informele plekken in de stad motiveert ons. Ook hier zagen we die potentie, daarom organiseerden we er vanaf 2014 al activiteiten.” Een lang verhaal kort: ze deelden plannen, een visie en enthousiasme, dus een samenwerking was snel geboren!
Schat in de stad
Het doel, vertelt Hazevoet, was om de Maashavenkade weer onderdeel van Charlois te maken. “Maar er moet dan een reden zijn om erheen te gaan. Met een programma krijgt zo’n plek betekenis, leerden wij.” Allereerst organiseerden ze culturele evenementen, maar er ontstond behoefte aan een vaste plek. Het verlaten pandje op de kade lag voordehand, dus – met goedkeuring van de gemeente – transformeerde het tot paviljoen voor de buurt. Hazevoet: “De gevel is opengebroken en het paviljoen heeft verschuifbare wanden gekregen. Zo past de plattegrond zich aan de programmering aan.” Dat is handig, want van april tot begin oktober heeft het Paviljoen een horecabestemming en in de winter wonen en werken hier kunstenaars.
Het is een plek van verwondering voor iedereen die hier komt
Het is een plek van verwondering, vertelt Hazevoet. “Het is een schat middenin Rotterdam. Dat gevoel had Kamiel ook sterk, dat je deze plek moet delen.” Aan de ontsluiting ligt het niet: vlakbij metrostation Maashaven en naast een halte voor de watertaxi. Bezoekers komen er voor het uitzicht, een borrel, hapje of evenement. Qua horeca en programmering is er ruimte voor experiment, want de kosten zijn laag. “Stichting Charlois aan het water huurt het paviljoen voor vijf jaar, tot 2020, tegen een maatschappelijk tarief.” Er is geen grote exploitatiedruk en dat zorgt voor een ongedwongen sfeer, waarbij professionals en amateurs tijdens muziekavonden samen jammen. En waar bezoekers elk weekend genieten van een driegangenmenu voor €15,- of tot rust komen tijdens een filmavond of yoga-ochtend.
Buurtbelang
Hazevoet ziet het laatste jaar al meer mensen rondfietsen op de kade en heeft goede hoop dat een groter publiek de plek ontdekt. “Attractiepark Rotterdam opent in 2018, dat trekt straks meer publiek naar de buurt. Het helpt allemaal om deze plek beter op de kaart te zetten.” Stel: het Paviljoen wordt een trekpleister. Is hij niet bang voor commerciële ontwikkeling en exploitatie na 2020? Hazevoet: “Ja, dat is het gevaar, dat een ontwikkelaar dit stuk grond op de oude manier wil ontwikkelen. Alle energie die hier nu opbouwt, verdwijnt dan.” Vooralsnog staat het buurtbelang en -betrokkenheid voorop. “We werken inmiddels met 65 mensen aan de programmering, dat is waardevol en moet je als stad niet zomaar overboord gooien. Vooral op Zuid, waar er nog weinig ontmoetingsplekken zijn.”
Impact vergroten, omgeving vergroenen
Zelf woont Hazevoet in de Provenierswijk. Hij heeft een verhuizing naar Charlois overwogen, vertelt hij. “Je kunt hier mooi wonen en hebt in Oud-Charlois prachtige panden. Bovendien hebben we tijdens onze werkzaamheden veel contact met de buurt en de bewoners. Zij vragen het regelmatig, wanneer we hierheen verhuizen.” Toch kwam het nog niet zo ver. Waarom niet? “Ach, Noorderling of Zuiderling. We zijn allemaal Rotterdammers. Ik hoef niet per se in een bepaalde buurt te wonen om er te komen.” Wel mist hij in Rotterdam Noord het contact met de rivier, vertelt Hazevoet. “De relatie van Rotterdam met de rivier is nog steeds vooral economisch, er zijn hier relatief weinig recreatieve plekken aan het water.” Daarom is het Paviljoen des te waardevoller, vindt hij. Nu het pand zelf is getransformeerd, pakt Hazevoet graag de buitenruimte aan. “Sinds afgelopen zomer is er een terras en wat vergroening. Voorjaar 2018 maken we een stellage met lichtbak, voor meer zichtbaarheid.”
Een stadscamping zou hier goed werken
Hij droomt van een groene loper van de kade tot aan de Brielselaan. Hazevoet: “Een strook groene buitenruimte voor kleine events of een stadscamping, dat zou hier goed werken.” En er moet een aanlegsteiger komen, voor het veerpontje tussen Charlois en Katendrecht dat nu dagelijks (gratis) vaart. Maar vooral wijkbewoners aanspreken blijft belangrijk, en daar is nog werk aan de winkel. “Subgroepen expliciet aanspreken werkt,” vertelt Hazevoet. “Afgelopen zomer organiseerden we een Poolse avond, toen stonden er opeens zestig Polen in het Paviljoen!”
Icoon van Charlois
Hazevoet is trots op de stappen die ze maakten. “Dat je het op alle vlakken ziet ontwikkelen, dat is de lol ervan. En dat is tegelijk ook de charme, dat je werkt met wat er is. Het vergt minder investering en er zit een verhaal aan vast. Elke plek heeft zijn eigen geschiedenis, dat is vaak een uitgangspunt bij onze projecten.” Hij kijkt vanaf het Paviljoen naar de overkant. “Na een tijdje kwam ik er pas achter dat we precies in één lijn liggen met de Euromast en het ss Rotterdam,” zegt hij lachend. “Dat moet toch iets betekenen?!”
