Een blik op de toekomst door de ogen van gemeente Rotterdam
Rotterdam over 20 jaar: ‘niet voor de ‘happy few’, maar voor iedereen’
Rotterdam is volop in beweging. Er worden woontorens gebouwd, er zijn plannen voor een nieuwe oeverbinding over de Maas en voor een nieuw voetbalstadion. Plannen die een aantal jaar geleden zijn bedacht en nu langzaamaan uitgevoerd worden, maar hoe ziet de stad er over twintig jaar uit? Mattijs van Ruijven, hoofd Stedenbouwkundige bij de gemeente Rotterdam, licht een tipje van de sluier op.
De Machinistenhof in Kop van Zuid- Entrepot
Vorig jaar is Rotterdam gestart met de bouw van 4.550 woningen, een recordaantal. Hoewel er in Rotterdam relatief veel wordt gesproken over de bouw van woningen, is het niet alleen een woningbouwopgave, legt Mattijs uit. “Het bouwen van woningen is belangrijk, maar dat is tegelijkertijd onlosmakelijk verbonden met plannen op het gebied van mobiliteit, groen, sport, werk, cultuur, onderwijs en wonen. Rotterdam groeit hard en krijgt er steeds meer inwoners bij; vorig jaar verhuisden ruim 5 duizend mensen naar de havenstad. Als dat zo doorgaat, zitten we over tien jaar op 700 duizend inwoners” zegt Mattijs. “Al die mensen bewegen zich door de stad, gebruiken het ov en de fiets en willen recreëren, en die moeten ook ergens wonen. Een goede mix van woningen, scholen, bedrijven, sportfaciliteiten, zorg en groen is daarom belangrijk.”
De gemeente zoekt naar de ideale mix van functies
Totaalplaatje
Om zo’n mix voor elkaar te krijgen, kijkt de gemeente tegenwoordig goed naar het geheel. “We hebben in het verleden niet altijd goed naar de mix van functies gekeken”, zegt Mattijs. “Maar daar wordt nu wel goed rekening mee gehouden. Denk aan het centrum dat vroeger aan het einde van de werkdag totaal verlaten was. Door de bouw van woningen en de komst van meer horeca is de levendigheid in het centrum enorm vergroot. Dat trekt ook bedrijven naar de binnenstad die op een dynamische locatie willen zitten vlakbij het openbaar vervoer. Ook over de verdeling van voorzieningen denken we van tevoren goed na. Als ergens bijvoorbeeld veel nieuwe woningen gebouwd worden, nemen we een school mee in de ontwerp- en bouwplannen. En hoewel het geen gemeentelijke taak is, vinden we het belangrijk dat huisartsen zonder torenhoge huren een praktijk in de wijk moeten kunnen opzetten.”
De vrees is dat Rotterdam net als andere Europese steden steeds duurder wordt om te wonen: “De stad is in trek en de prijzen gaan omhoog, dat klopt. Maar Rotterdam gaat niet Berlijn of Londen achterna. Van de 50 duizend woningen die de komende jaren gebouwd worden, is gekozen voor een verdeling van 20-30-30-20: 20 procent sociale woningbouw, 30 procent middensegment, 30 procent weer wat duurder en 20 procent topsegment. We willen bouwen voor alle Rotterdammers zodat het niet een stad wordt voor de ‘happy few’.”
Waterplein op het Benthemplein
Buitenruimte
De buitenruimte verbeteren staat ook hoog op het lijstje van de gemeente, vertelt Mattijs. “De openbare ruimte moet aantrekkelijk zijn voor jong en oud en uitnodigen om een wandeling te maken of even in het gras te gaan liggen.” Vergroening speelt daarin een belangrijke rol: “Door klimaatverandering worden de zomers heter en de neerslag heviger, bomen en struiken zorgen dan voor schaduw en bij veel regen wordt het water door deze groene gebieden opgenomen. Zo heb je minder grote plassen en loopt het riool niet over.” Ook waterpleinen – een Rotterdamse uitvinding die inmiddels over de hele wereld wordt toegepast – slaan twee vliegen in een klap. “Dat zijn aantrekkelijke (speel)pleinen die ook regenwater zichtbaar opvangen. Met één druk op de knop kan het regenwater op een later moment worden afgevoerd naar het riool. We hebben nu negen van dit soort waterpleinen.”
Die rivier is fantastisch, maar vormt tegelijkertijd ook een barrière
Mobiliteit
Dan is er ook de kwestie van mobiliteit die met de sluiting van de Maastunnel urgenter is geworden; meer woningen voor meer inwoners betekent straks ook meer mobiliteit. Om die stijgende mobiliteit in goede banen te leiden, zijn nieuwe verbindingen over de rivier nodig. “Die rivier is fantastisch, maar vormt tegelijkertijd ook een barrière. We willen daarom graag twee nieuwe oeververbindingen: eentje aan de westkant en eentje aan de oostkant; het liefst in onze stad en niet bij Ridderkerk.” In de zomer van 2019 wordt daarover meer bekendgemaakt, ook of het dan gaat om een verbinding over het water of een tunnel onder de Maas. Ondertussen wordt gewerkt aan plannen voor beter openbaar vervoer. “Denk aan station Alexander dat volledig wordt verbouwd en waar meer woningen komen. Rondom de Erasmus Universiteit staan ook veel kantoren leeg, daar kan een mooie mix van voorzieningen komen en een nieuwe OV-verbinding richting Hart van Zuid.”
Bouwkranen op Katendrecht
Verbinding
Een opvallende ontwikkeling in de plannen van de gemeente is het verbinden van wijken met elkaar. Zo komen er nieuwe woningen en voorzieningen in het Centrum bij Pompenburg waardoor een natuurlijke verbinding ontstaat met Rotterdam-Noord. Ook in Rotterdam-Zuid zijn er plannen om dit mogelijk te maken: “Het Zuidplein, wat we Hart van Zuid noemen, ondergaat in de komende jaren een gigantische metamorfose. Dat gebied wordt een stadscentrum op zuid, met goede verbindingen met de wijken eromheen en het Zuiderpark. In de buurt van het park komen bovendien prachtige nieuwe woningen. Daarnaast willen we een deel van de Rijnhaven dempen om daar een groot park en woningbouw te realiseren. En de Maashaven, die nu een enorm grote plas water is, wordt meer betrokken bij de Tarwewijk en Charlois zodat het niet uitmaakt of je op Katendrecht woont of in Feijenoord. Nu voelt het ver weg, maar dat is het eigenlijk helemaal niet, met deze plannen voor ‘Kop van Zuid 2.0’ moet dat gevoel verleden tijd zijn.”
Meer groen en een grotere mix van wonen, werken en recreëren is het doel
Onherkenbaar
De plannen voor nieuwbouw en herontwikkeling van bestaande gebieden zullen ervoor zorgen dat sommige wijken flink zullen veranderen, zegt Mattijs. Meer groen en een grotere mix van wonen, werken en recreëren en verschillende woonvormen is ook het doel bij nieuwe gebiedsontwikkelingen, zoals in Feyenoord City. “Daar vind je straks veel meer dan alleen een stadion; er komen ook een flink aantal nieuwe woningen en enkele grote ankerpunten met allerlei voorzieningen en de aansluiting op de rivier.” Iets verderop heb je Parkstad, aan de Laan op Zuid. Daar is het nu nog behoorlijk leeg, maar binnen een paar jaar vind je er veel appartementen en gezinswoningen met gemeenschappelijke binnentuinen en nieuwe scholen.” En ook aan de overkant van de Nieuwe Maas wordt gebouwd. Mattijs: “Nieuw-Kralingen wordt een woonwijk met weliswaar veel duurdere woningen, maar er komt wel een combinatie van gezinswoningen én appartementen, koop én huur.”
Babel in het Llodykwartier
Richting het westen van de stad experimenteert de gemeente op de Lloydpier met ‘gestapelde eengezinswoningen’; een mix van tuin- en terraswoningen voor gezinnen die in de stad willen blijven, die binnenkort in de verkoop gaan. Iets verderop richting Schiedam ondergaat het gebied rondom de Merwe-Vierhavens (M4H genoemd) een spannende transformatie met een mix van wonen, werken én haven, zegt Mattijs: “Ook hier zijn plannen voor een paar duizend nieuwbouwwoningen die ervoor zullen zorgen dat Rotterdam en Schiedam letterlijk aan elkaar zullen groeien. Al met al dus hele spannende ontwikkelingen die de stad in de komende jaren nóg aantrekkelijker zullen maken voor zowel Rotterdammers als voor mensen van buiten de stad.”
